Projekt "Razem wędrujemy już 500 lat / Spoločne putujeme už 500 rokov" jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Łączna suma dofinansowania całości projektu obu partnerów wynosi 736.130,92 €.
Cele główne projektu / Hlavný cieľ projektu
Cel "Promowanie 500 letniej wspólnej historii i kultury, jej zachowanie a przez nią tworzenie przyszłości" jest zgodny z celami Programu Interreg. Zapewnia zachowanie, ochronę, wsparcie i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego bliskich wspólnot obszaru pogranicza. Wsparcie ratowania i modernizacji obiektów dziedzictwa kulturowego, podniesie ich atrakcyjności, promowanie turystyki i rozwój poziomu świadomości kultury mieszkańców i odwiedzających miejsca dziedzictwa kultury.
Cieľ "Propagovať kultúru spoločnej 500 ročnej histórie, zachovať ju a jej využívaním tvoriť budúcnosť" je v súlade s cieľmi Programu Interreg. Zabezpečuje zachovanie ochranu, podporu a rozvoj rírodného a kultúrneho dedičstva blízkych komunít v pohraničnom pásme. Podporou záchrany a odernizovaním objektov kultúrneho dedičstva sa zvýši ich atrakcia, podporí kultúrny turizmus a úroveň povedomia obyvateľstva i návštevníkov o kultúrnom dedičstve.
Cele szczegółowe projektu / Špecifické ciele projektu
Wsparcie inwestycyjne ratowania, konserwacji i modernizacji obiektów dziedzictwa kulturowego. Podnoszenie poziomu świadomości o dziedzictwie kulturowym mieszkańców i gości. Promocja zabytków połączona z rozpowszechnianiem wydarzeń kulturalnych i wymiana doświadczeń.
Investičnou podporou zachrániť, rekonštruovať a zmodernizovať objekty kultúrneho dedičstva. Zvýšiť úroveň povedomia miestneho obyvateľstva a návštevníkov o kultúrnom dedičstve. Demonštráciu pamätihodností spojiť so šírením kultúrnych aktivít a výmenou skúseností.
Cele projektu
Polskiego i słowackiego partnera łączy wspólne dziedzictwo związane z Reformacją oraz osoba jednego z najwybitniejszych przedstawicieli intelektualistów rodem z Cieszyna, ks. Jerzego Trzanowskiego. Reformacja była jedną z dróg łączących Śląsk Cieszyński z Orawą i leży u podstaw współpracy obu partnerów z Polski i Słowacji, konieczne jest też podjęcie działań upamiętniających te wydarzenia i zapewniających osiągnięcie efektu transgranicznego. Stąd ważne jest wdrożenie działań poprawiających efektywność promowania historii Reformacji na Śląsku Cieszyńskim, w tym bliskich relacji ze Słowacją, zwłaszcza wśród turystów odwiedzających ten region.
Dlatego celem ogólnym projektu jest rozwój wspólnego, polsko-słowackiego dziedzictwa kulturowego i duchowego. Stworzy to podstawy do podjęcia nowych inicjatyw kulturalnych, adresowanych głównie do miłośników regionu i jego historii, a zarazem zmierzających do wzmocnienia turystycznych walorów Kościoła Jezusowego (poszerzenie przestrzeni wystawienniczej, biblioteczno-archiwalnej i uatrakcyjnienie tym samym szlaków spacerowych przy których leży obiekt).
Realizacja projektu pozwoli także na osiągnięcie celów szczegółowych, takich jak:
- udostępnienie cennego księgozbioru Biblioteki Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej,
- ocalenie trzech obiektów – płyt epitafijnych zlokalizowanych na terenie beneficjenta i ich udostępnienie dla celów turystycznych,
- uatrakcyjnienie obiektów dziedzictwa kulturowego leżących na terenie o wysokiej wartości krajobrazowej i przyrodniczej,
- nawiązanie i rozwój transgranicznej współpracy międzysektorowej na rzecz promocji polskiego i słowackiego dziedzictwa sakralnego.
Celem głównym projektu jest zaś podniesienie świadomości dotyczącej wspólnych korzeni i bliskich kontaktów na przestrzeni wieków, a które zostały naruszone w okresie II wojny światowej oraz w czasach komunistycznych. Dzięki licznym imprezom, wystawom organizowanym we współpracy transgranicznej pojawi się możliwość promowania dziedzictwa kulturowego i historycznego regionów oraz udostępnienie turystom obiektów, które w obecnej sytuacji ze względów na ich stan zachowania są nieudostępniane lub ich obecny stan jest nieatrakcyjny. Projekt związany jest z bezpośrednią ochroną kultury i rozwoju turystyki oraz promocją potencjału kulturowego wspierającego mobilność transgraniczną i europejską współpracę terytorialną. Ma za zadanie wyrównanie szans poprzez wzrost potencjału turystycznego regionów.
Cele projektu są w pełni zgodne z celami I. osi priorytetowej Programu PL-SK, która zakłada ochronę i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza, a także zwiększenie poziomu zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego przez odwiedzających i mieszkańców. Realizacja omawianej wspólnej inwestycji doprowadzi do wykorzystania endogenicznego potencjału oraz do zwiększenia atrakcyjności dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego pogranicza, pośrednio przyczyniając się do podniesienia konkurencyjności gospodarki turystycznej regionu pogranicza. Wpłynie z pewnością na zwiększenie ruchu turystycznego w obszarze oddziaływania projektu, gdyż turyści zyskają kolejne, atrakcyjne punkty na wyznaczonych już szlakach spacerowych w obrębie Cieszyna, czyniąc je jeszcze ciekawszymi dla odwiedzających. Ponadto Cieszyn stanowi doskonałą lokalizację dla tego typu przedsięwzięć, gdyż jest miastem przygranicznym, przez który biegną ważne korytarze transportowe o znaczeniu krajowym i będącym stolicą regionu – Śląska Cieszyńskiego, stanowiącego jedno z największych skupisk ośrodków noclegowych i usług turystycznych regionu.
Realizowane działania doprowadzą do wzmacniania i trwałości walorów kulturowych. Umożliwią wykreowanie nowych atrakcji w miejscowościach i obszarach, których potencjał przyrodniczy i historyczny nie został dotychczas w wystarczającym stopniu zagospodarowany. Pozytywnie wpłyną także na ochronę bioróżnorodności oraz na środowisko naturalne regionu.
Publikacje wydane w ramach realizacji projektu:
" Cesty Juraja Tranovského / Śladami Jerzego Trzanowskiego"
Książka popularnonaukowa przedstawiająca życie i dzieło jednego z najwybitniejszych intelektualistów początków XVII wieku - ks. Jerzego Trzanowskiego.
Przewodnik turystyczny po pamiątkach ewangelickich na Orawie i Śląsku Cieszyńskim (Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP)
Žiadna časť tejto knihy nesmie byť reprodukovaná, ani inak rozširovaná bez predchádzajúceho písomného súhlasu vydavateľa. / Żadna część książki nie może być powielana lub w inny sposób kopiowana bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy.
Film o projekcie
Wspólna wędrówka dziś:
Razem wędrujemy już 500 lat - z wizytą w partnerskiej parafii w Dolnym Kubinie
(zakończenie projektu)
Jednym z ostatnich elementów realizowanego wraz z parafią partnerską w Dolnym Kubinie projektu pn. Razem wędrujemy już 500 lat było spotkanie na jego zakończenie. W sobotę rano 27 października br. – po modlitwie zmówionej prze ks. Łukasza Gasia – wyruszyliśmy z Cieszyna w drogę do Dolnego Kubina, by tam na miejscu zobaczyć efekty realizowanego projektu, tj. wielkiego remontu zewnętrznego i wewnętrznego kościoła. Po dotarciu do celu zostaliśmy przyjęci – zresztą jak zawsze – bardzo ciepło i smakowicie, gdyż czekali na nas parafianie z partnerskiej parafii, z proboszczem ks. Rastislavem Stančekiem i Kuratorem Parafii Zuzanną Kubačkovą na czele, którzy przygotowali obfite i smaczne śniadanie. Następnie udaliśmy się do kościoła, gdzie już na zewnątrz można było zobaczyć pięknie odnowioną elewację, zaś w środku kościół prezentował się jeszcze piękniej. Po pęknięciach w ścianach i na suficie nie było śladu, a odnowione i uzupełnione malowidła ścienne prezentowały się wspaniale. Mogliśmy zobaczyć nowe okna, podłogę, dodatkowe oświetlenie oraz ołtarz i prospekt organowy po konserwacji. Zaprezentowano też wystawę na rollupach przygotowaną w ramach projektu. W kościele przywitał wszystkich proboszcz parafii ks. R. Stanček, który przedstawił wszystkie prace, które zostały zrealizowane w kościele w ramach projektu oraz dodatkowe prace i remonty wykonane poza projektem przez parafian w ramach pracy społecznej służby na rzecz wspólnej parafii. W kościele mogliśmy usłyszeć też mini koncert organowy w wykonaniu Rastislava Stančeka – syna proboszcza – który zaprezentował kościelne organy.
Przed odrestaurowanym kościołem w Dolnym Kubinie
Po jakże miłych doznaniach wizualno-muzycznych udaliśmy się do sali zborowej w budynku parafialnym, w której na czas remontu kościoła odbywały się nabożeństwa. Wszystkich zebranych przywitał burmistrz Dolnego Kubina Roman Matejov, który wraził radość ze współpracy między parafiami. Następnie przedstawiono i omówiono realizację kończącego się projektu, jego aspekty finansowe i efekty realizacji, które widzieliśmy i podziwialiśmy na miejscu. Podsumowując efekty projektu, życzyliśmy sobie wzajemnie aby i po nim współpraca nadal się rozwijała i zacieśniała, co zapewne nastanie, gdyż już dziś planowane są kolejne spotkania i w Polsce, i na Słowacji. Tymczasem spacerem po Dolnym Kubinie powędrowaliśmy na obiad do pobliskiej restauracji, by nabrać sił do dalszego zwiedzania i poznawania Słowacji.
W sali parafialnej Wystawa
Kolejnym punktem wycieczki było zwiedzanie kościoła artykularnego, a mianowicie kościół w Świętym Krzyżu (Svätý Kríž) koło Liptowskiego Mikułasza na Liptowie. Kościoły artykularne powstały końcem XVII i na początku XVIII wieku, ich budowa była związana z prześladowaniami protestantów na Słowacji (wówczas Górne Węgry), jakich dopuszczali się władający również Węgrami austriaccy Habsburgowie. Prześladowania i działania kontrreformacyjne doprowadziły do powstania antyhabsburskiego, dzięki któremu doszło do porozumienia na sejmie w Sopronie (1681, dziś Węgry), a dwa z zawartych tam artykułów porozumienia (stąd nazwa kościołów) zezwalały ewangelikom na budowę kościołów. Jednakże kościoły mogły zostać wybudowane pod pewnymi warunkami, a mianowicie: wybudowane poza osadami, drewniane, bez użycia kamieni i żelaza (aby zbyt długo nie przetrwały i uległy szybkiemu zniszczeniu), bez wieży i dzwonnicy (aby nie przypominały kościołów), wejście do kościoła nie mogło być od strony osady. Do dziś zachowało się pięć kościołów artykularnych, w tym największy z nich w Świętym Krzyżu z 1693 roku. Pierwotnie kościół ten stał w wiosce Paludzi, jednakże wioska ta wraz z innymi okolicznymi została przeznaczona pod zbiornik retencyjny na rzece Wag (dziś Liptowska Mara), który wykonano w latach 1969-1975. Ze względu na to, iż kościół już był cennym zabytkiem, został rozebrany i przeniesiony na dzisiejsze miejsce.
Ostatnim punktem wspólnego spotkania był pobliski Liptowski Mikulasz, a dokładnie kościół św. Mikołaja (obecnie rzymskokatolicki), który był ostatnim kościołem na drodze słowiańskiego Lutra – ks. Jerzego Trzanowskiego, rodem z Cieszyna. W podróży, po tych jakże ciekawych miejscach towarzyszyli nam przyjaciele ze Słowacji z proboszczem pomocniczym Janą Pabákovą, którzy zorganizowali spotkanie i tak serdecznie nas przyjęli, za co gorąco dziękujemy.
Wnętrze odrestaurowanego kościoła w Dolnym Kubinie
Tekst i foto. M. Gabryś
Po śladach wspólnej historii
- wizyta gości z partnerskiej parafii w Dolnym Kubinie
W sobotę 14 lipca br. do naszej parafii przyjechali goście z partnerskiej parafii w Dolnym Kubinie na Słowacji. Wizyta była jednym z elementów wspólnie realizowanego projektu pn. Razem wędrujemy już 500 lat współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Pierwszym punktem wizyty był filialny kościół w Bażanowicach, gdzie przeszło 50 osobową grupę Słowaków przywitał opiekun filiału ks. Łukasz Gaś, następnie goście mogli zjeść śniadanie - perfekcyjnie i obficie przygotowane przez parafian z Bażanowic. Ks. Ł. Gaś przybliżył historię i działalność bażanowickiego filiału. Z Bażanowic wraz z gośćmi i udaliśmy się dwoma autokarami do leśnego kościoła w Ustroniu-Równicy.
Na całej drodze po Śląsku Cieszyńskim gościom ze Słowacji towarzyszyła Władysława Magiera, przewodnik turystyczny oraz Marcin Gabryś kustosz Muzeum Protestantyzmu, którzy przybliżali dzieje ziemi cieszyńskiej. Po dotarciu na miejsce, w leśnym kościele przy Kamieniu wspólnie zaśpiewano kilka pieśni po polsku i słowacku. Krótkie rozważanie biblijne wygłosili ks. Ł. Gaś, a następnie proboszcz pomocniczy z partnerskiej parafii ks. Jana Pabakova. Wspólna wizyta, śpiew i rozważanie w leśnym kościele, było czymś niezwykle wyjątkowym, gdyż właśnie w czasach kontrreformacji, kiedy zamknięto wszystkie ewangelickie kościoły, a pod groźbą kar zabroniono odprawiania nabożeństw publicznych i domowych, ewangelicy księstwa cieszyńskiego spotykali się w lasach na tajnych nabożeństwach, które odprawiali księża ze Słowacji.
Po tak wyjątkowych chwilach spędzonych w pięknych Beskidach udaliśmy się - m.in. przez Zamarski, gdzie na moment zatrzymaliśmy się przy filialnym kościółku - do kolejnego z cieszyńskich filiałów do Hażlacha. W filiale gości przywitał ks. Marcin Podżorski, a po obiedzie udaliśmy się na zwiedzanie hażlaskiego kościoła. Historię filiału przybliżył M. Gabryś, zaś współczesne czasy, sprawy związane m.in. z budową budynku parafialnego w latach 90-tych i rozbudową kościoła w Haźlachu w 2001 r. przedstawił wieloletni Kurator Parafii, Jan Król. Ks. M. Podżorski przedstawił życie duchowe filiału.
Z Hażlacha udaliśmy się przez Marklowice - tuż obok kolejnego filialnego kościoła - do Cieszyna. Na wzgórze zamkowe poprowadziła W. Magiera (autorka trzech tomów „Cieszyńskiego Szlaku Kobiet"), która przybliżyła sylwetki wybitnych kobiet Śląska Cieszyńskiego znajdujące się na Uliczce Cieszyńskich Kobiet. Dalej z krótkimi przystankami przy rotundzie na taras widokowy, gdzie przedstawiła piękną panoramę Cieszyna po obu stronach Olzy. Ostatnim punktem wizyty było zwiedzanie Kościoła Jezusowego, gdzie goście mogli zobaczyć płyty epitafijne po konserwacji przeprowadzonej dzięki projektowi oraz Muzeum Protestantyzmu z nowymi gablotami muzealnymi zakupionymi w ramach realizacji wspólnego projektu. Spotkanie mogło się odbyć nie tylko dzięki projektowi, ale też dzięki zaangażowaniu parafian, szczególnie z Bażanowic, Brzezówki, Hażlacha i Cieszyna, za co serdeczne dziękujemy.
Tekst/fot. M. Gabryś
Bażanowice
Ustroń - Równica, leśny kościół Kamień na Równicy
Hażlach
* * *
Relacja z wizyty 29.10.2017 r.
W niedzielę 29 października br. wczesnym rankiem chór filiału z Bażanowic wraz z przedstawicielami
Rady Parafialnej z rodzinami udał się na Słowację do partnerskiej Parafii w Dolnym Kubinie, aby wziąć udział w uroczystościach związanych z obchodami 500 lat Reformacji. Wyjazd był związany z realizowanym wspólnie z partnerami ze Słowacji projektem transgranicznym pn. Razem wędrujemy już 500 lat, współfinansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Europejskiego.
Mimo niesprzyjającej zimnej i mokrej aury powitanie – zresztą jak zawsze – było bardzo ciepłe i serdeczne, a w domu parafialnym czekali gospodarze z obfitym śniadaniem. O godzinie 10.00 w miejscowym kościele odbyło się nabożeństwo, gdzie kazanie wygłosił proboszcz partnerskiej Parafii ks. Rastislav Stanček, zaś liturgię nabożeństwa prowadziła jego żona, a zarazem wikariusz w Dolnym Kubinie, ks. Erika Stančeková. W trakcie nabożeństwa pieśnią służył chór z Bażanowic pod dyrekcją diakon Joanny Sikory. Słowa pozdrowienia z Parafii z Cieszyna odczytała diakon Joanna Sikora. Zaś pozdrowienia skierowane do Parafii w Cieszynie i zebranych wygłosił wiceburmistrz miasta dr Jozef Šimek. Pod koniec nabożeństwa inż. Eva Vajzerová, specjalista nadzorująca ww. projekt, przedstawiła stan jego realizacji. Poinformowała, iż 31 października w rocznicę ogłoszenia 95 tez przez Marcina Lutra, odbędzie się ostatnie nabożeństwo w kościele, w którym byliśmy, gdyż zaraz w następnych dniach ruszą długo oczekiwane prace renowacyjne. Prace już rozpoczęte na poddaszu kościoła w listopadzie przeniosą się do jego nawy głównej, gdzie pozwolą zabezpieczyć poważne pęknięcia, jakie były widoczne w środku kościoła. Słowacy ponadto przeprowadzą wymianę stolarki okiennej i renowację pięknych malowideł ściennych wnętrza kościoła, a także jego wyposażenia. Oprócz realizacji prac związanych z zachowaniem dziedzictwa kulturowego realizowane są również wspólne z Parafią cieszyńską spotkania zbliżające transgranicznych partnerów. W obecnym roku było to kolejne spotkanie zbliżające obie strony.
Po nabożeństwie i wspólnym posiłku, udaliśmy się do pobliskiej miejscowości Leštiny (ok. 8 km od Dolnego Kubina), gdzie znajduje się piękna i urokliwa perła wpisana na światową listę UNESCO – drewniany kościół artykularny. Do dziś na terenie Słowacji zachowało się pięć kościołów artykularnych. Jak sama nazwa wskazuje, kościoły powstały na podstawie artykułów – artykularne – wydanych podczas sejmu w Sopronie (Węgry) w 1681 roku. Postanowienia tegoż sejmu miały załagodzić szereg powstań skierowanych przeciwko rządom katolickich Habsburgów i pozwolić ewangelikom na Słowacji (wówczas Górne Węgry) na niewielkie zelżenie ciężkiej sytuacji. Po tym roku ewangelicy znów mogli legalnie wyznawać swoją wiarę, jednak z pewnymi obwarowaniami. Pozwolono na budowę kościołów drewnianych (nietrwałych) na obrzeżach miejscowości, gdzie główne wyjście nie mogło być skierowane w stronę drogi i centrum wsi, nie mogły posiadać dzwonnicy ani dzwonów, a budowa mogła trwać najwyżej rok. Kościoły te przywołują na myśl nasze słynne kościoły pokoju w Świdnicy i Jaworze, powstałe na niemalże identycznych warunkach po wojnie trzydziestoletniej (1618-1648). Kościół w Leštinach wybudowano na wzgórzu na przełomie 1688/1689 roku, posiada unikalną polichromię drewnianego stropu imitującego marmur, z hrzcielnicą z XVII wieku i częścią ławek z herbami rodzin patronackich. Historię tego jakże wyjątkowego miejsca i zboru barwnie przedstawiła przewodniczka po kościele Viera Murinová. Wspominała też o jednym z najwybitniejszych słowackich literatów – Pevle Országhe Hviezdoslavie – poecie, dramatopisarzu, tłumaczu (między innymi tłumaczył dzieła Szekspira, Puszkina, ale też Mickiewicza i Słowackiego), – który był ochrzczony i konfirmowany w kościółku w Leštinach i tam też miał „swoją” ławkę.
Następnie wróciliśmy do Dolnego Kubina, gdzie o godzinie 15.00 w kościele odbyło się kolejne uroczyste nabożeństwo związane z odsłonięciem pomnika ks. Marcina Lutra i Jerzego Turzo. Postaci Marcina Lutra w tym miejscu nie trzeba przybliżać, zaś możnowładca Jerzy Turzo (1567-616) był żupanem orawskim i palatynem Węgierskim posiadającym dużą władzę i wpływy, doprowadził do ukonstytuowania się Kościoła ewangelickiego w 1610 roku i zasiadał w synodzie Żylińskim. W nabożeństwie udział wzięli księża z całego Senioratu Liptovsko-Orawskiego na czele z seniorką ks. Katariną Hudákovą, która wygłosiła kazanie. W trak-cie nabożeństwa wystąpił nasz chór z Bażanowic oraz miejscowy chór z Dolnego Kubina – Una Corda, słowa pozdrowienia wygłosił burmistrz miasta Dolnego Ku-bina Roman Matejov, a krótki rys historyczny związany z Reformacją przedstawił proboszcz, ks. R. Stanček. Po nabożeństwie tuż obok kościoła na parafialnym skwer-ku – w Parku Dejatelov (Parku Osobistości) – w samym środku odsłonięto wspomniany już pomnik Lutra i Turzo. Uroczystości zakończyły się odśpiewaniem pieśni „Warownym grodem”, po czym wyruszyliśmy w drogę powrotną do Cieszyna.
Dzięki realizacji wspólnego projektu transgranicznego pn. Razem wędrujemy już 500 lat, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, mogliśmy kolejny raz spotkać się i świętować ważne dla obu stron momenty związane ze wspólną „wędrówką”. Wspólne spotkania przewidziane są i w przyszłym roku. Widoczne elementy realizacji projektu dostrzec możemy również w kościele Jezusowym i to nie tylko zerkając na dużą tablicę z logo i nazwą projektu w wejściu do kościoła. W ostatnich tygodniach rozpoczął się remont na drugiej emporze kościoła, związany z adaptacją pomieszczeń pod Bibliotekę Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, która zostanie tam ulokowana. Rozpoczęto też proces konserwacji mocno zniszczonych zabytkowych płyt epitafijnych (nagrobnych). Dwie z nich – ks. Jana Kłapsi z 1805 i jego żony Katarzyny z 1804 roku – do tej pory znajdowały się na elewacji kościoła Jezusowego i były niedostępne dla kogokolwiek oraz narażone na niszczące je warunki atmosferyczne, po konserwacji znajdą swoje miejsce e wnętrzu kościoła. Kolejna z płyt – Jerzego Franciszka Marklowskiego barona z Pernstein, nieco starsza bo z ok. 1765 roku – znajdująca się w podłodze nawy bocznej kościoła, również zostanie poddana konserwacji i udostępniona. Dziś niedostępna, znajduje się pod ławkami, i tylko niewielki jej wystający fragment, będący narażony na uszkodzenia mechaniczne przez po-ruszające się osoby świadczył o zabytku i kryjącej się pod nim krypcie grobowej, których na terenie kościoła jest kilka. Ponadto zostały zakupione gabloty muzealne dla Muzeum Protestantyzmu, które niebawem znacząco powiększą powierzchnię ekspozycyjną oraz wspólnie z partnerami e Słowacji wydana zostanie popularnonaukowa książka dotycząca ks. Jerzego Trzanowskie-go – słowiańskiego Lutra. Mamy nadzieję, że realizacja wspólnego projektu pozwoli przybliżyć dwa partnerskie zbory i zaowocuje trwałymi relacjami w kolejnych latach, nie tylko na płaszczyźnie oficjalnych spotkań.
Tekst/fot. M. Gabryś
***
Relacja z uroczystości w Cieszynie - 28.05.2017 r.
Świąteczna niedziela 28.05.2017 r. rozpoczęła się od wspólnego uroczystego nabożeństwa z udziałem gości z partnerskiej parafii ze Schwabach w Niemczech - którzy do Cieszyna przyjechali na rowerach (przeszło 700 km) oraz z gośćmi z partnerskiej parafii z Dolnego Kubina na Słowacji - przyjechali autokarem (ok. 110 km). W nabożeństwie i uroczystościach na placu Kościelnym czynnie uczestniczyła również orkiestra dęta z Trzanowic z Czech. Oprócz wspólnego świętowania nasi goście zobaczyli Cieszyn, podczas spaceru z Panią Kurator oraz poznali historię Kościoła na Śląsku Cieszyńskim i Polsce w Muzeum Protestantyzmu.
Orkiestra dęta z Trzanowic Wypełniony kościół Jezusowy w Cieszynie
Goście ze Schwabach w Niemczech Goście z Dolnego Kubina ze Słowacji
Pozdrowienia z Niemiec ks. dr Paul-Hermann Zellfelder Pozdrowienia ze Słowacji ks. Rastislav Stanček
(z lewej) i ks. Janusz Sikora (z prawej)
Wspólne spotkanie na placu Kościelnym ... i w ogrodzie parafialnym...
Relacja z kościoła na YOUTUBE:
Relacja z wizyty partnerskiej w Dolnym Kubinie i na Zamku Orawskim na Słowacji 21.05.2017 r.
„Razem wędrujemy już 500 lat”
Pod tym może nieco tajemniczym tytułem kryje się wiele dobrych rzeczy i wspaniałych planów na przyszłość. Taki też jest temat Projektu Współpracy Transgranicznej Interreg Polska-Słowacja 2014-2020, którego partnerami są: Parafia Ewangelicka Wyznania Augsburskiego na Słowacji w Dolnym Kubinie (partner wiodący) oraz Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie.
Projekt zakłada współpracę polsko-słowacką w ramach ochrony dziedzictwa kulturowego, a w szczególności sztuki sakralnej. W ramach projektu przewidywany jest remont kościoła w Dolnym Kubinie, a w naszym kościele renowacja zabytkowych płyt nagrobnych, adaptacja dodatkowych pomieszczeń na Bibliotekę Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, a także powiększenie Muzeum Protestantyzmu.
W związku z tym planowanym ogromnym przedsięwzięciem oraz podjętą pomiędzy dwiema parafiami partnerską współpracą zostaliśmy zaproszeni do Dolnego Kubina, aby wziąć udział w uroczystościach, nabożeństwie oraz wzajemnie się poznać. 21 maja, wczesnym rankiem, wyruszyliśmy w trasę. Niezawodny pan Mirek, kierowca „Wispolu”, wiózł nas bezpiecznie piękną, malowniczą trasą, pośród zielonych pagórków i meandrów rzeki Orawy, do celu oddalonego o przeszło 100 kilometrów od Cieszyna. Dolny Kubin, stolica Orawy, jest to miasto z przeszło 700-letnią historią, pięknie położone między wzgórzami Magury Orawskiej i Gór Choczańskich. Bardzo spodobał nam się Rynek, z ładnie odnowionymi budynkami, których kolorowe fasady wraz z panującym wokół wręcz nieskazitelnym porządkiem, radowały nasze oczy. Po wyjściu z autokaru zostaliśmy serdecznie przywitani i zaprowadzeni do budynku parafii. Powitali nas bardzo serdecznie jej gospodarze, tj. proboszcz ks. Rastislav Stanček, jego małżonka wikariusz Erika Stančeková, drugi proboszcz pomocniczy Mgr. Jana Pabáková, a także Pani Kurator Ing. Zuzana Kubačková i jeszcze wiele innych osób. Wszyscy od razu zjednali nasze serca serdecznymi uśmiechami, miłymi słowami, otwartością i... bardziej przyziemnie ...całą górą różnego rodzaju pysznych kanapek i masą słodkości. Przez żołądek do serca, mówi stare porzekadło, ale jakże trafne i aktualne, niezależnie od czasów czy okoliczności.
Po posiłku udaliśmy się do kościoła, gdzie najpierw odbyła się próba chóru, a następnie proboszcz przybliżył nam historię tej pięknej świątyni. Następnie uczestniczyliśmy w nabożeństwie, podczas którego mogliśmy, jako chór, służyć przygotowanymi pieśniami. Ciekawym dla nas był fakt, iż nabożeństwo poprowadziła, oprócz proboszcza, również jego małżonka, piastująca funkcję wikariusza. Było nam miło, gdy śpiewając, widzieliśmy uśmiechnięte twarze uczestników nabożeństwa, a należy nadmienić, że przybyła naprawdę liczna grupa.
Po nabożeństwie zostaliśmy zaproszeni na obiad. Spędziliśmy miły czas na rozmowach przy bardzo smacznym posiłku. Po kawie i ciasteczkach (nasi gościnni Słowacy napiekli ich co niemiara, chcąc zapewne, by wyjechało nas „więcej”niż przyjechało) udaliśmy się w stronę Zamku Orawskiego, który również stanowi niewątpliwie wielką atrakcję turystyczną okolicy. Wybudowano go bowiem przed wiekami (dokładniej rzecz biorąc w XIII w) na prawie 100 metrowej skale. Z dolnego Zamku do cytadeli prowadzi 880 schodów. I my tymi schodami weszliśmy do góry. Gospodarze wiedzieli co robią - serwując nam tak sowity posiłek!
Przed zwiedzaniem zamkowych pomieszczeń uczestniczyliśmy w krótkich uroczystościach poświęconych ks. Jerzemu Trzanowskiemu, który przebywał na Zamku Orawskim w latach 1629-1631 jako nadworny kaznodzieja. W poświęconej życiu i twórczości ks. Jerzego Trzanowskiego książce, ks. dr Andrzej Wantuła tak pisze: „...Chwile, przeżyte na orawskim zamku należały do najspokojniejszych i najszczęśliwszych, jakie przeżył Trzanowski w ogóle w swoim tułaczym żywocie. Oddalony od zgiełku świata, od walk i swarów, oddał się tu, poza obowiązkami duszpasterskimi, swoim pracom piśmienniczym i przygotowywał do druku swoje najważniejsze dzieła. Zamek orawski, położony w uroczej okolicy, wydawał mu się jego Patmos - szczęśliwym miejscem odosobnienia. Jak niegdyś ap. Jan, na swoim Patmos przebywający miewał potężne objawienia, tak Trzanowski w swoim orawskim zaciszu przeżywał cudowne chwile natchnienia. Jego dar poetycki i jego gorąca wiara zespoliły się tu z sobą, aby wyśpiewać najpiękniejsze hymny na cześć Boga, sławić Jego wyroki i rządy, aby w strofach zamykać najcenniejsze prawdy objawienia Bożego, by przekuwać zasady wiary chrześcijańskiej w ujmujące i dźwięczne wiersze...”
Zgromadzeni w kaplicy zamkowej słuchaliśmy słów wspomnienia o księdzu Trzanowskim, a także śpiewaliśmy wspólnie pieśni jego autorstwa.
Proboszcz Rastislav Stanček jeszcze raz wyraził słowa podziękowania za nasze przybycie, natomiast proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie ks. Janusz Sikora w równie serdecznych słowach podziękował za zaproszenie, bardzo gościnne przyjęcie i wspólne uczestnictwo w Projekcie Współpracy Transgranicznej Interreg Polska-Słowacja 2014-2020, dzięki któremu obie strony projektu zyskają wiele nie tylko poprzez możliwość odnowienia obiektów sakralnych. Spotkanie w Dolnym Kubinie jest bowiem także krokiem do pogłębienia przyjaźni i współpracy pomiędzy obiema parafiami - narodami, gdzie przeszło stukilometrowa odległość nie stanowi żadnej przeszkody. Ponadto ks. Janusz Sikora serdecznie zaprosił naszych przyjaciół z Dolnego Kubina do Cieszyna na dzień 28 maja br., kiedy to obchodzić będziemy uroczyście Pamiątkę Założenia naszego Kościoła połączoną z koncertem poświęconym jubileuszowi 500 lat Reformacji. W radosnych nastrojach, nieco zmęczeni, szczególnie wspinaczką po zamkowych schodach, ale z głowami pełnymi wrażeń i wspomnień o miejscach i ludziach, do których jeszcze chętnie, jak Bóg da, powrócimy, udaliśmy się w drogę do naszego Cieszyna. Mamy nadzieję na to, że goście ze Słowacji zjawią się licznie i jak obiecali, chętnie spróbują naszej jajecznicy i nie tylko.
Tekst: Klaudia Pawlas
Zdjęcia: Marcin Gabryś
